W związku z wejściem w życie w dniu 29 września 2023 roku Ustawy z 16.08.2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku (dalej: Ustawa) zmieniającej zasady działania alternatywnej spółki inwestycyjnej (ASI) zarząd Leonardo Fund ASI Sp. z o.o. informuje o najważniejszych zmianach wprowadzonych wskazaną Ustawą, w tym o zmianach dotyczących obejmowania praw uczestnictwa ASI przez klientów detalicznych.
Opisane poniżej zmiany weszły w życie 29 września 2023 r.
Najważniejsza zmiana obejmuje dookreślenie definicji inwestora i stanowi, iż inwestorem ASI (czyli posiadaczem praw uczestnictwa ASI) będzie mógł być tylko taki podmiot, który spełni kryteria klienta profesjonalnego. Klient profesjonalny powinien z założenia posiadać doświadczenie i wiedzę pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych, jak również na właściwą ocenę ryzyka związanego z tymi decyzjami.
Zgodnie z nowymi przepisami zarządzający ASI będzie mógł uznać osobę fizyczną za klienta profesjonalnego, jeżeli wartość jej wkładu do ASI będzie nie mniejsza niż równowartość w złotych kwoty 60 000 euro. Środki na wniesienie przez osobę fizyczną wkładu lub udziału nie będą mogły pochodzić z pożyczki, darowizny lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej z ASI, zarządzającym ASI lub jednostką powiązaną z tymi podmiotami.
Wprowadzone zostały również ograniczenia przy dokonywaniu czynności prawnej mającej za przedmiot prawa uczestnictwa w ASI, o ile prowadzi ona do przeniesienia tych praw lub uprawnień z nich wynikających na podmiot inny niż inwestor ASI oraz zarządzający ASI. Takie czynności będą wymagać pisemnej zgody zarządzającego ASI. Zarządzający ASI odmówi wyrażenia zgody, jeżeli okaże się, że potencjalny nabywca nie spełnia warunków pozwalających uznać go za klienta profesjonalnego. Czynność prawna dokonana bez zgody zarządzającego ASI będzie nieważna. Powyższych ograniczeń nie będzie stosować się, w przypadku gdy co najmniej 50% praw uczestnictwa ASI posiadać będą instytucjonalni klienci profesjonalni.
ASI nie będzie mogła zawrzeć umowy pożyczki lub innej umowy o podobnym charakterze, emitować obligacji lub innych papierów wartościowych, jeżeli udzielającym pożyczkę lub zawierającym inną umowę o podobnym charakterze albo obejmującym lub nabywającym obligacje lub inny papier wartościowy będzie osoba fizyczna. Ograniczenie to nie będzie dotyczyć osoby fizycznej uznanej za klienta profesjonalnego.
Osoby fizyczne posiadające w dniu wejścia nowych przepisów prawa uczestnictwa ASI, które nie spełniają warunku wymaganego dla uznania ich za klientów profesjonalnych, pozostają nadal inwestorami ASI. Takie osoby fizyczne nie mogą jednak obejmować nowych praw uczestnictwa ASI jeżeli wartość nowych wkładów liczonych łącznie z dotychczasowymi wkładami tych osób fizycznych będzie mniejsza niż równowartość w złotych kwoty 60 000 euro oraz o ile nie zostanie dokonana pozytywna ocena osoby fizycznej jako klienta profesjonalnego.
Wynika to z art. 56 ust.1 -3 Ustawy:
- Osoby fizyczne posiadające w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy prawa uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej, której co najmniej 50% praw uczestnictwa nie posiadają klienci profesjonalni, o których mowa w art. 2 pkt 13a lit. a‒m ustawy zmienianej w art. 14, które nie spełniają warunku określonego w art. 70k ust. 3 ustawy zmienianej w art. 14, pozostają inwestorami alternatywnej spółki inwestycyjnej.
2. Osoby fizyczne, o których mowa w ust. 1, nie mogą obejmować nowych praw uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej, w szczególności uczestniczyć w:
1) podwyższeniu wartości nominalnej istniejących udziałów – w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością,
2) obejmowaniu akcji nowej emisji, sprzedaży akcji własnych, podwyższeniu wartości nominalnej akcji – w spółce akcyjnej oraz komandytowo-akcyjnej,
3) zwiększeniu wkładu dotychczasowych komandytariuszy – w spółce komandytowej – jeżeli wartość nowych wkładów liczonych łącznie z dotychczasowymi wkładami tych osób fizycznych będzie mniejsza niż określona w art. 70k ust. 3 ustawy zmienianej w art. 14 oraz o ile nie zostanie dokonana pozytywna ocena osoby fizycznej zgodnie z art. 70k ust. 1 ustawy zmienianej w art. 14, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
3. Umowy, o których mowa w art. 8a ust. 4 ustawy zmienianej w art. 14, zawarte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nie mogą podlegać nowacji ani mieć wydłużanych terminów płatności należnych osobom fizycznym, od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.”
Zgodnie z powyższą informacją w ustawie z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U. 2004 Nr 146 poz. 1546 z późn.zm.) wprowadzono m.in. następujące zmiany:
- w art. 8a dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
„4. Alternatywna spółka inwestycyjna nie może zawrzeć umowy pożyczki lub innej umowy o podobnym charakterze, dokonywać emisji obligacji lub innych papierów wartościowych niebędących prawami uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej, jeżeli udzielającym pożyczkę lub zawierającym inną umowę o podobnym charakterze albo obejmującym lub nabywającym obligacje lub inny papier wartościowy jest osoba fizyczna. Ograniczenie to nie dotyczy osoby fizycznej uznanej za klienta profesjonalnego, z uwzględnieniem art. 70k ust. 1 i 3.”;
- w art. 8c:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Inwestorem alternatywnej spółki inwestycyjnej jest podmiot, który posiada prawa uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej i spełnia kryteria klienta profesjonalnego. Kryteriów klienta profesjonalnego nie stosuje się w przypadku, gdy alternatywna spółka inwestycyjna uzyskała zezwolenie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia 2015/760.”,
b) w ust. 4 skreśla się zdanie drugie;
- art. 70k otrzymał brzmienie:
„1. Zarządzający ASI, na wniosek podmiotu innego niż określony w art. 2 pkt 13a lit. a–m oraz w zakresie określonym w takim wniosku, może traktować ten podmiot jak klienta profesjonalnego, pod warunkiem że podmiot ten posiada wiedzę i doświadczenie pozwalające na podejmowanie właściwych decyzji inwestycyjnych oraz właściwą ocenę ryzyka związanego z tymi decyzjami, a także spełnia warunek, o którym mowa w ust. 3. Przed uwzględnieniem wniosku zarządzający ASI ustala wiedzę tego podmiotu o zasadach traktowania klientów profesjonalnych w zakresie, którego wniosek dotyczy. 2. Zarządzający ASI, na wniosek klienta profesjonalnego oraz w zakresie określonym w takim wniosku, może traktować go jak klienta detalicznego. Zarządzający ASI może traktować klienta profesjonalnego jak klienta detalicznego również pomimo braku takiego wniosku w przypadku alternatywnej spółki inwestycyjnej, która uzyskała zezwolenie, o którym mowa w art. 5 ust. 1 rozporządzenia 2015/760.”,
3. Osoba fizyczna może być uznana za klienta profesjonalnego, jeżeli wartość jej wkładu do alternatywnej spółki inwestycyjnej będzie nie mniejsza niż równowartość w złotych kwoty 60 000 euro.
4. Środki na wniesienie przez osobę fizyczną wkładu lub udziału w przypadku, o którym mowa w ust. 3, nie mogą pochodzić z pożyczki, darowizny lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej z alternatywną spółką inwestycyjną, zarządzającym ASI lub jednostką powiązaną z tymi podmiotami w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości.
5. Równowartość w złotych kwoty wyrażonej w euro, o której mowa w ust. 3, ustala się przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień wniesienia wkładu lub udziału.
6. Czynność prawna mająca za przedmiot prawa uczestnictwa w alternatywnej spółce inwestycyjnej, prowadząca do przeniesienia tych praw lub uprawnień z nich wynikających na podmiot inny niż inwestor tej alternatywnej spółki inwestycyjnej oraz zarządzający ASI zarządzający tą alternatywną spółką inwestycyjną wymaga wyrażenia zgody w formie pisemnej przez zarządzającego ASI zarządzającego tą alternatywną spółką inwestycyjną. Zarzą-dzający ASI odmawia wyrażenia zgody, jeżeli po dokonaniu weryfikacji podmiot, o którym mowa w zdaniu pierwszym, nie spełnia warunków pozwalających na jego uznanie za klienta profesjonalnego, z uwzględnieniem ust. 3 i 4. Czynność prawna dokonana bez wyrażenia zgody przez zarządzającego ASI jest nieważna.
7. Przepisów ust. 3‒6 nie stosuje się, w przypadku gdy co najmniej 50% praw uczestnictwa alternatywnej spółki inwestycyjnej posiadają klienci profesjonalni, o których mowa w art. 2 pkt 13a lit. a‒m.”
Poniżej link do Ustawy z 16.08.2023 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem rozwoju rynku finansowego oraz ochrony inwestorów na tym rynku (Dz. U. 2023 poz. 1723):
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20230001723